آکنه

آکنه معمول که در بین مردم عوام به جوش جوانی معروف است که”Acne vulgaris” : یکی از شایع‌ترین

بیماری‌های پوستی  شایع‌ترین علت مراجعه بیماران به پزشکان پوست و مو است.

این بیماری معمولاً هم‌ زمان با بلوغ شروع می‌شود. در تقسیم‌ بندی بیماری‌های پوستی، آکنه جزو یکی از

بیماری‌های زائده‌های پوست یعنی مو است. ریشه مو در فضای کانال‌مانندی به اسم فولیکولِ مو قرار گرفته و

رشد می‌کند. از طرف دیگر، غدد چربی به عنوان یکی دیگر از زوائد پوستی، ترشحات خود را داخل فولیکول مو

تخلیه می‌کنند که به سمت بالا حرکت کرده و روی سطح پوست پخش می‌شوند.

آکنه را می توان درمان کرد اما بهبودی آن نیاز به زمان زیادی دارد.

سطحی‌ترین لایهٔ پوست، لایه شاخی نام دارد و سلول‌های پوستی که از لایهٔ سازنده منشأ می‌گیرند، به آهستگی

به سمت بالا حرکت کرده و در نهایت از بین رفته، لایه شاخی را به وجود می‌آورند. این روند را روند شاخی شدن می‌گویند.

اساس ایجاد آکنه، اختلال در ترکیب و شدت چربی ترشح شده از غدد چربی و همچنین اختلال در روند و شدت

شاخی شدن است

علل آکنه از نظر علمی

تولید بیش‌تر از حد معمول چربی توسط غدد چربی پوست

افزایش شاخی شدن پوست

بلوغ مهم‌ترین عامل آغازکننده آکنه است و علت آن هم افزایش هورمون آندروژن می‌باشد. ثابت شده‌است که

هورمون آندروژن یا هورمن مردانه باعث افزایش تولید چربی و همچنین افزایش روند شاخی شدن پوست

می‌شود. سایر عوامل شروع‌کننده عبارتند از:  

حاملگی

تغییرات هورمونی

مواد پاک‌کننده پوست

رطوبت بیش از حد

تعریق زیاد

وراثت

استفاده از هورمون‌های آنابولیک (فراگَشتی)(که مورد استفاده بدن‌سازان قرار می‌گیرد)

تحریک پوست با خاراندن و همچنین ایجاد زمینه التهاب و عفونت

تجمع سلول‌های مرده و ایجاد زمینه مناسب برای بسته شدن دهانه فولیکول مو

استرس با مکانیزم افزایش هورمون‌های فوق کلیوی که آندروژن‌ها هم در آن وجود دارند

داروهای دارای هالوژن (ید، کلرید، برومید) مثل لیتیوم، باربیتورات‌ها و غیره

غذاهای دریایی که حاوی ید زیاد هستند

غذاهای حاوی قند و چربی زیاد

غذاهای حاوی پروتئین کم

کاهش مصرف ویتامین  E و ویتامین A.

شش دلیل عجیب بروز آکنه در بزرگسالی

 آب میوه‌ها: چه چیز بدی می‌تواند در نوشیدن یک لیوان آب میوه یا آب سبزیجات تازه وجود داشته باشد؟ وقتی

آب یک میوه یا سبزی را می‌گیرید، در واقع فیبر موجود در آن ماده غذایی را از بین می‌برید و صرفاً قند طبیعی

آن میوه یا سبزیجات برایتان باقی می‌ماند. قند موجود در این نوشیدنی‌ها موجب به هم خوردن سطح انسولین در

بدن شده و با انتشار هورمون‌هایی باعث تولید روغن زیاد و گرفتگی منافذ پوستی می‌شود. علاوه براین، افزایش

سطح قند خون خطر التهاب را افزایش می‌دهد و موجب انسداد منافذ پوستی و بروز آکنه می‌شود.

پودر پروتئین: میل فزاینده به مصرف پروتئین باعث شده که پودرهای پروتئینی را در تهیه بلغور جوی دوسر،

ماکارونی و حتی قهوه استفاده کنیم. با توجه مقاله سال ۲۰۱۶ در مجله آکادمی درماتولوژی آمریکا، بسیاری از

برندهای تجاری از پروتئین‌های لبنی یا کازئین در تهیه محصولات خود استفاده می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد

که مصرف این محصولات توسط ورزشکاران و بدنسازان باعث بروز جوش و آکنه در آن‌ها می‌شود .

مصرف بیش از اندازه محصولات دارویی و بهداشتی قفسه‌های داروخانه‌ها پر از کرم، روغن، سرم، اسانس و

پودر است. اما استعمال بیش از اندازه آن‌ها بر روی بعضی از انواع پوست ایده چندان مناسبی نخواهد بود.

محصولات آبرسان و ضد پیری از جمله تولیداتی هستند که بعضاً بیش از اندازه استفاده می‌شوند. اگر در یک

دوره طولانی مدت از این محصولات استفاده کنید، ممکن است جوش بزنید یا با گرفتگی منافذ پوست مواجه

شوید، به خصوص اگر پوست چرب داشته باشید. متخصصان توصیه می‌کنند که تا حد امکان از محصولات

روغنی بر روی پوست صورت استفاده نکنیم تا دچار جوش و آکنه نشویم.

 استرس :موجب انتشار آندروژن شده و با تولید چربی باعث بروز التهاب و آکنه می‌شود. به علاوه، قرار دادن

تلفن همراه نزدیک به صورت در ۲۴ ساعت روز باعث می‌شود که باکتری‌های انباشته در سطح تلفن باعث

بروز آکنه بر روی صورت شوند. مالش تلفن همراه بر روی پوست صورت و دست نیز باعث تحریک غدد چربی

می‌شود؛ اگر در این شرایط عرق کنید، چربی در منافذ سطح پوست به دام می‌افتد. بدیهی است که اگر تلفن

همراهتان دارای میکروب باشد (که حتماً هست)، وضعیت جوش‌ها بدتر خواهد شد. شما می‌توانید با استفاده از

هدفون صورت خود را از آسیب‌های احتمالی مصون نگه دارید .

تشخیص بیماری

تشخیص آکنه، یک تشخیص کلینیکی است. یعنی پزشک با معاینه بیمار شاکی از عارضه پوستی و با مشاهده نوع

ضایعات، ضمن تشخیص بیماری، شدت آن را نیز تشخیص می‌دهد تا پروتکل درمانی لازم را برنامه‌ریزی کند.

تشخیص بیماری آکنه برای پزشکان و به‌خصوص پزشکان متخصص پوست راحت است . اگر یک پزشک

صورت بیمار را معاینه می‌کند، بیشتر از هر چیز قصد ارزیابی شدت بیماری را دارد تا بخواهد بیماری آکنه را

تشخیص دهد.

درمان دارویی موضعی شامل :

عرتینوئیدهای موضعی مثل : ترتینوئین (رتین-آ)- آداپالن – تازاروتن؛

آنتی‌بیوتیک؛

بنزوئیل پروکسید.

سیستمیک یا عمومی شامل:

آنتی‌بیوتیک؛

بعضی از هورمون‌ها؛

ایزوترتینوئین (آکوتان)؛

تتراسایکلین؛

ازیترومایسین.

استفاده از صابون‌های مخصوص برای جوش‌های چرکی وچرب که کاهنده این عوامل باشد.

راکوتان

استفاده از صابون گلیسرین یا ضدباکتری؛

پیلینگ سطحی با استفاده از گلیکولیک اسید و سالیسیلیک اسید؛

استفاده از فوتوتراپی با نور قرمز، نور آبی یا بعضی از انواع لیزرها.

برای شست شوی صورت‌های دار جوش می‌باشند باید این صورت‌ها را با اب خیلی ولرم که خیلی گرم نباشد

وخیلی هم سرد نباشد یعنی معتدل و برای خشک کردن بایستی به جای حوله از دستمال کاغذی نرم استفاده کرد و

حتما تحت نظر پزشک متخصص پوست باشد.